De polyvagaal theorie van Stephen Porges leert ons hoe belangrijk het is om ons veilig te voelen in onze omgeving en legt de link tussen ons autonome zenuwstelsel en de stress die we vaak ervaren of trauma's die we meemaakten. Stress, spanning, lichamelijke klachten, verslavingen, ... zijn vaak een uiting van een autonoom zenuwstelsel dat helemaal van slag is.
De polyvagaal theorie legt haarfijn uit wat de drie 'staten' van je autonome zenuwstelsel zijn en op welke manier zij bepalen hoe je je gedraagt, hoe je relaties met anderen zijn, hoe het gesteld is met je mentale, emotionele en lichamelijke welzijn.
Waarschijnlijk zijn de begrippen 'vechten, vluchten, bevriezen' als stressreactie je niet vreemd. De polyvagaal theorie voegt hier nieuwe inzichten aan toe. Je leert bij jezelf de verschillende toestanden van je autonome zenuwstelsel herkennen.
Als je je voortdurend gespannen voelt, ligt dit aan je autonome zenuwstelsel dat in een constante staat van alertheid is. Je systeem scant voortdurend je omgeving: is het hier veilig of niet? Als dit te lang duurt, of je hebt ingrijpende gebeurtenissen meegemaakt, dan bestaat de kans dat je autonome zenuwstelsel 'vastgeraakt' in een overlevingsmodus. Je kan niet meer ontspannen; je verdraagt geen prikkels meer, je krijgt lichamelijke, emotionele en mentale signalen dat het niet goed met je gaat.
Vaak ga je je afsluiten van je omgeving en voel je dat je energiepeil heel laag zit ('geïmmobiliseerd'). Of misschien voel je je constant overprikkeld, reageer je gepikeerd en ongeduldig op de mensen rondom je ('gemobiliseerd').
Als je autonome zenuwstelsel in een veilige modus verkeert, staat je open voor nieuwe belevingen, je bent in balans, kan in relatie treden met anderen. Je bent tegelijk alert én ontspannen.
Kennis van de polyvagaal theorie geeft je aanknopingspunten en tools om je eigen autonome staat te reguleren.
Tijdens een stress- en burnouttraject